Slagaderverkalking

Slagaderverkalking is een aandoening aan de wand van de slagaders. Bij slagaderverkalking is de wand van de slagader verhard (verkalkt) door een opeenhoping van vet en andere stoffen. Slagaderverkalking begint met een beschadiging aan de binnenwand van de slagader. Hierdoor hoopt vettig materiaal zich op in de slagaderwand. Dit wordt plaque genoemd. Plaque maakt de wand van de slagader minder elastisch en steeds dikker. Uiteindelijk verhardt de plaque zich tot een kalkachtige massa: de slagaderverkalking. De medische term voor slagaderverkalking is atherosclerose.

Oorzaak

De precieze oorzaak van slagaderverkalking is niet helemaal duidelijk. Voor een deel is het een natuurlijk gevolg van het ouder worden. Verder zijn er een aantal ziektebeelden, zoals bijvoorbeeld diabetes en reumatoide artritis, waarbij slagaderverkalking vaak voorkomt.  Daarnaast zijn er risicofactoren die het proces van slagaderverkalking kunnen versnellen:

• roken;
• hoge bloeddruk;
• hoog cholesterolgehalte in het bloed;
• overgewicht;
• ongezonde vetverdeling over het lichaam;
• ongezonde voeding;
• weinig lichaamsbeweging;
• diabetes;
• stress;
• overmatig alcoholgebruik.

Ook leeftijd is een risicofactor; elk levensjaar wordt het risico op een hart- en vaatziekte hoger. Daarnaast spelen geslacht en erfelijkheid een rol. Al deze factoren samen vormen het risicoprofiel. Sommige risicofactoren (zoals leeftijd en geslacht) zijn niet te beïnvloeden. Veel andere risicofactoren kunt u wel beïnvloeden door het aanpassen van de leefstijl en/of medicijnen te gebruiken.

Klachten

Slagaderverkalking kan zich voordoen in elke slagader van het lichaam. De meest voorkomende plaatsen zijn de kransslagaders rondom het hart, de halsslagaders en de slagaders naar de benen. De klachten zijn afhankelijk van de plaats en de ernst van de aandoening.

Vernauwing van de kransslagader geeft pijn op de borst. Bij een complete afsluiting is er sprake van een hartinfarct.

Een vernauwde halsslagader geeft met name klachten door het losraken van een stukje van de plaque. Klachten die kunnen optreden zijn stoornissen bij het spreken, het zien of bewegen. Deze klachten kunnen blijvend zijn of van voorbijgaande aard. Er is dan sprake van een TIA of herseninfarct.

Een vernauwing van de slagaders naar de benen heeft tot gevolg dat er na een stukje lopen pijn in de benen ontstaat. Na even rusten verdwijnt de pijn weer en kan er weer verder gelopen worden. De medische term hiervoor is claudicatio intermittens. In de volksmond wordt dit etalagebenen genoemd.

Behandelmogelijkheden

 Slagaderverkalking is niet te genezen. Wel kan de ziekte geremd worden door medicijngebruik en een gezonde leefstijl.

Of een vernauwde slagader behandeld moet worden is afhankelijk van de plaats van de vernauwing en de ernst van de klachten. Soms kan een dotterbehandeling (het wijder maken van het bloedvat met een ballonnetje) nodig zijn, of kan de slagader worden 'schoongemaakt' door middel van een operatie. Bij slagaderverkalking in de benen is de eerst aangewezen behandeling looptraining. Looptraining verbetert de doorbloeding van de benen vaak. looptraining wordt gegeven door speciaal daarvoor opgeleide fysiotherapeuten welke zijn aangesloten bij Claudicationet.

Adviezen voor mensen met slagaderverkalking

Stoppen met roken

Door roken komen er stoffen in het bloed die schadelijk zijn voor de wanden van bloedvaten. Stoppen met roken is de belangrijkste factor om het proces van slagaderverkalking af te remmen. Dit geldt ook nog op oudere leeftijd.

Bloeddruk verlagen

Hoge druk in de slagaderen is een risico voor het verergeren van slagaderverkalking. Het gaat hierbij vooral om de ‘bovendruk’. Deze is te hoog bij een waarde boven de 140. Voor patiënten met diabetes is een waarde boven de 125 te hoog. De bloeddruk kan worden verlaagd door een gezonde leefstijl: stoppen met roken, gezonde voeding, een gezond gewicht, voldoende beweging en geen of matig alcoholgebruik. Soms is medicatie tegen een te hoge bloeddruk nodig.

Cholesterolgehalte in het bloed verlagen

Het cholesterol bestaat uit ‘goed’ cholesterol (HDL) en ‘slecht’ cholesterol (LDL). Het LDL-cholesterol is mede verantwoordelijk voor slagaderverkalking. De hoeveelheid LDL-cholesterol kan laag worden gehouden door een gezonde leefstijl; niet roken, gezond eten en voldoende bewegen. Daarnaast is het nodig om medicijnen te gebruiken die het cholesterolgehalte verlagen.

Zorgen voor een gezond gewicht

Door afvallen daalt de bloeddruk en het LDL-cholesterolgehalte. Het HDL-cholesterolgehalte stijgt juist. Dit remt de slagaderverkalking.

Gezond eten

Gezonde voeding werkt positief op het gewicht, de bloeddruk en de cholesterolwaarde van het bloed. Door gezond te eten kan de slagaderverkalking geremd worden. Dat betekent onder meer:

• Gebruik zoveel mogelijk (meervoudig) onverzadigde vetten;
• Eet bij voorkeur twee maal per week (vette) vis;
• Eet dagelijks 250 gram groente en 2 stuks fruit;
• Beperk het gebruik van zout;
• Beperk het gebruik van alcohol.
  
  

Zorgen voor voldoende beweging

Voldoende bewegen verkleint direct de kans op hart- en vaatziekten. Door meer te bewegen wordt de bloeddruk verlaagd en daalt het gewicht. Onder voldoende bewegen wordt verstaan: dagelijks een half uur bewegen, zodanig dat de hartslag verhoogt en de ademhaling versnelt, maar u niet buiten adem raakt.