Veel middelen om complexe wonden te laten genezen

Soms wil een wond moeizaam genezen. Gelukkig zijn er verschillende middelen en methoden om een wond toch te laten herstellen, waaronder levende maden. Patiënten met een moeizaam helende wond komen onder de hoede van een wondverpleegkundige. In het Slingeland Ziekenhuis werken vijf wondverpleegkundigen, onder supervisie van de vaatchirurgen.

Het wondcentrum van het Slingeland Ziekenhuis heeft drie zorglijnen. Dat zijn de diabetische voet, specialistische wondzorg en ulcus cruris (‘open been’). In dit artikel richten we ons op de specialistische wondzorg. We praten hierover met wondverpleegkundigen Veronique Tersteeg en Elles ter Maat.

“De specialistische wondzorg richt zich op complexe wonden, die moeilijk genezen. Denk aan open buikwonden, wonden door een ongeluk, brandwonden, decubitus (doorligwonden), oncologische wonden (bijvoorbeeld een tumor die door de huid heen groeit). Het gaat om wonden die wondgenezingsstoornissen hebben en hierdoor niet willen sluiten. Het komt ook nog wel eens voor dat wonden weer opnieuw open gaan.”

Per wond beoordeelt de wondverpleegkundige welke verbandmiddelen worden ingezet, legt Elles ter Maat uit. “Ook de fase van de wond bepaalt wat er nodig is. Bij een geïnfecteerde wond gebruik je  bijvoorbeeld zogeheten zilververband, die het bacterieel evenwicht terugbrengt. Is een wond vies, dan gebruik je reinigend verband. In het ene geval plaats je het verband op de wond, in een ander geval gaat het in de wond. In sommige grote wonden kan wel drie meter verband aan één stuk gaan.”

Onderliggend lijden

Een wond staat nooit op zich, leggen de beide wondverpleegkundigen uit. “De patiënt met de wond heeft vaak onderliggend lijden. Soms wil een wond niet genezen omdat er ergens een bloedvat verstopt zit. Dan verhelpt de vaatchirurg eerst dat probleem, waardoor de wond ook zal genezen omdat er weer zuurstofaanvoer is. Verder besteden we ook aandacht aan voeding en leefregels. Maar bijvoorbeeld ook aan de angst die een patiënt kan hebben. Zo ook aan pijnbestrijding en geurbestrijding.”
Wat de beide wondverpleegkundigen ook belangrijk vinden om te noemen, is de goede samenwerking met de wondverpleegkundigen van de thuiszorg en tehuizen rond het Slingeland Ziekenhuis. “Daardoor hoeven patiënten minder vaak naar het ziekenhuis te komen, omdat de thuiszorg en verpleeghuizen
een deel van de wondzorg overnemen.”

Wondzorg met maden

Een bijzondere vorm van wondzorg gebeurt met levende, steriel gekweekte maden. “Deze maden worden gebruikt in wonden met necrose (dood weefsel)”, vertelt Veronique Tersteeg. “Deze necrose kan door de chirurg verwijderd worden, maar in bepaalde gevallen behandelen we dit met behulp van maden. Deze maden zitten in een klein, poreus zakje, dat in de wond wordt gebracht. De wond wordt (niet luchtdicht) afgedekt. De maden scheiden speeksel af, dat de necrose vloeibaar maakt. Vervolgens wordt dit door de maden ‘opgeslurpt’. Het mooie is dat de maden precies stoppen waar het levende weefsel begint. Ze werken dus heel nauwkeurig.”
De behandeling met maden duurt maximaal drie periodes van vijf tot zeven dagen. Hoe ervaren patiënten zo’n behandeling? “Enkele patiënten geven aan wat gekriebel te voelen, maar vinden dat geen probleem.”